همه چیز از یک کوهستان استوایی شروع میشود
مراحل فرآوری کردن قهوه, آب و هوای مناسب برای رشد گیلاس قهوه معمولا در فاصله هزار مایلی از خط استوا یافت میشود و هر چه ارتفاع میشود فرایند رشد دانه قهوه آهستهتر پیش میرود، دانه قهوه دیرتر میرسد و در نتیجه طعم آن شیرینتر میشود. این ارتفاع معمولا تا 7000 پا یا 2100 متر از سطح دریا ادامه دارد.
در این سطح آب و هوا آنقدر معتدل است که به گیاه قهوه اجازه رشد میدهد. از سوی دیگر هر چه به ارتفاع بالاتر میرویم اکسیژن کمتر میشود و دانه قهوه چگالتر شده و با ترکیبات طعمی پیچیدهتر رشد میکند. گیاه قهوه معمولا از بذر تا نهال تغذیه میشود سپس به مزرعه منتقل میشود و در سال چهارم یا پنجم شروع به میوه دادن میکند. در صورت نگهداری دقیق از درختان قهوه، تا 40 سال البته بسته به نوع درخت قهوه میتواند میوه بدهد.
در مجموع قهوه در آب و هوای گرم، نزدیک خط استوا از 25 درجه شمالی تا 30 درجه جنوبی معروف به «کمربند لوبیا» رشد میکند. در ادامه روشهای متداول فرآوری انواع دانه قهوه سبز پیش از برشته شدن و تبدیل به دانه قهوه مرسوم مورد استفاده را مرور میکنیم.
برداشت دانه قهوه منظره یک درخت قهوه درخشان و سلامت با گیلاسهای قهوه شکفته که اغلب به رنگ قرمز تیره یا روشن درست شبیه میوه گیلاس هستند را تصور کنید. تولیدکنندگان و برداشت کنندگان محصول قهوه که به دنبال قهوه اسپشیالیتی هستند معمولا گیلاسهای کاملا رسیده قهوه را انتخاب میکنند (در آمریکای جنوبی و مادورو)، در پایان روز آنها را وزن میکنند ،در سبد میریزند و آنهای را برای فرآوری خشک یا خیس آماده میکنند.
روش های فرآوری قهوه
مراحل فرآوری کردن قهوه
فرآوری در کیفیت محصول نهایی به شدت تأثیر گذار است و بهتـر است که مشتـریان بدانند که فرآوری چیست و هر نوع فرآوری چه تأثیری در عطر و طعم های محصول نهایی قهوه دارد. در بیان کلی فرآوری قهوه به معنای فرآیند جداسازی دانه از سایر اجزای گیلاس قهوه مانند پالپ و موسیلاژ است.
چگونگی جداسازی هر بخش مهم است، چرا که تفاوت فرآوری های مختلف در همین چگونگی ها نهفته است. روشهای فرآوری مختلفی به صورت آزمون و خطا توسط کشاورزان و قهوه دوستان ابداع شده اند، اما سه روش عمدۀ فرآوری وجود دارند که کشاورزان قهوه بسته به شرایط و هزینه ها و انتظارات خود یکی از آنها را برای گیلاس های برداشت شده، به کار می گیرند.
فرآوری طبیعی
در روش فرآوری طبیعی، همانطور که از اسمش پیداست دانه ها به صورت دست نخورده، مدتی زیر نور آفتاب رها می شوند تا به صورت طبیعی بخشکند. پس از آن پالپ و موسیلاژ خشکیده، به آسانی از دانه جدا می شوند. در این روش، نباید هیچ آب و رطوبتی به گیلاس های قهوه افزوده شود و به همین دلیل آن را فرآوری خشک (Dry Process) یا فرآوری خشک طبیعی (Dry Natural) نیز می نامند.
فرآوری خشک، قدیمی ترین روش فرآوری است که در اتیوپی و برزیل به طور گستـرده استفاده می شود و اگر به طور درست و با دقت کافی انجام نگیرد، به دانه های سبز نامطلوبی می انجامد که یادآور مزه های تهی، گندیده و یا گچ مانند خواهد بود.
در هنگام خشک شدن، عطر و طعم های موسیلاژ و پالپ درون دانه نفود می کنند و قهوه ای با بادی (تن واری) و شیرینی بالاتر بدست خواهد آمد. بارزه های طعمی عیان و واضح در فرآوری طبیعی، باعث محبوبیت آن در میان همۀ افراد شده است.
فرآوری طبیعی، برای کشاورزان به نوعی ریسک به حساب می آید، چرا که اگر باران بیاید و یا دانه ها به طور یکنواخت نخشکند، قهوه ای ناپاک بدست می آید. با این حال کشاورزان برای باران، از راهکاری های مختلفی همانند پوشاندن دانه ها و یا تخت های ریلی و سایه بان استفاده می کنند.
در چند سالۀ اخیر، رونق جریان قهوه های تخصصی باعث زیاد شدن استفاده از فرآوری خشک شده است و تا قبل از آن، بسیاری از کشاورزان از فرآوری طبیعی پرهیز می کردند.
فرآوری شسته
قهوههای شسته تنها بر ظرفیت درونی خود دانه تمرکز دارند. آنها به شما فرصت تجربه طعم و پتانسیل درونی خود دانه را میدهند، نه آنچه از خارج به آن افزوده شده است.
قهوهای با فرآوری طبیعی یا عسلی طعمهای بیشتری به دست میآورد که آنها را از گوشتهی میوهی قهوه میگیرد. طعم قهوههای شسته تماماً به ظرفیت درون خود دانه وابسته است؛ یعنی قندهای طبیعی و مواد مغذی کافی در طول چرخهی رشد به گیاه رسیده و آنها را جذب کرده باشد. به عبارت دیگر، جوره، خاک، آب و هوا، بالغ بودن میوه، تخمیر، شستشو و خشکسازی کلید طعم قهوههای شسته هستند.
درخشش طعمی قهوههای شسته، بازتابی از دانش پرورش قهوه است که مزرعهداران بخش مهمی از شکوفایی آن را رقم میزنند. در قهوههای شسته، کشور، خاستگاه و شرایط آب و هوایی به طعمهای دریافتی از دانه میافزایند.
از آنجا که فرآوری شسته شخصیت حقیقی یک دانه تکخاستگاه را بر خلاف هر فرآوری دیگری برجسته میکند، بسیاری از قهوههای تخصصی به این روش فراوری میشوند.
تخمیر خشک
تخمیر خشک فرآیندی بسیار خطرناک تر از تخمیر مرطوب است. زیرا تخمیر بیش از حد قهوه در این روش بسیار آسان تر است و در نتیجه طعم قهوه الکلی یا سرکه ای می شود. برای بررسی قهوه در این فرآیند، تولید کننده چوبی را وسط بستر قهوه قرار می دهد و سپس آن را خارج می کند.
اگر سوراخ پر نشده باقی بماند، به این معنی است که دانه ها برای بخش بعدی فرآیند آماده هستند. پس از تخمیر، کشاورزان گیلاس ها را می شویند تا میوه ها را جدا کنند و سپس آنها را در آفتاب قرار می دهند تا خشک شوند.
قهوه های تخمیر شده خشک دارای پیچیدگی شیرین تری نسبت به قهوه های تخمیر شده مرطوب با بادی کمی بیشتر هستند.
مزایا و معایب شیوههای مختلف فرآوری
برای مقایسه رطوبت دانه قهوه به دست آمده از روشهای فرآوری خشک و آبی،بنا به نتایج تحقیقات مشخص شد که میزان رطوبت دانه سبز قهوه که محصول فرآوری خشک میباشد، از حد استاندارد بالاتر است؛ (حد استاندارد رطوبت برای دانه سبز قهوه طبق پیشنهاد ICO – سازمان جهانی قهوه- 12%-9% است) و آن به این دلیل است که کشاورزان، هنگام خشک کردن و ذخیره کردن گیلاسها، توجه کافی به کنترل رطوبت دانهها نمیکنند.
ولی در مقابل میزان رطوبت پوسته کاغذی دانه قهوه که طی فرآوری آبی به دست آمده، مطابق با حد استاندارد است.
این مطالعه همچنین بیان میکند که محصول فرایند آبی به صورت کلی کیفیتی بالاتر از دانه سبز قهوه به دست آمده از فرآیند خشک دارند.
و در آخر
امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.
و به شما بزرگواران پیشنهاد می کنیم که دیگر وبلاگ های ما را نیز مشاهده بفرمایید..
تماس: 09171724804 – 09171785219
اینستاگرام: mebashijapan@
واتساپ: 09171785219
آدرس: بندر گناوه حد فاصل چهارراه بسیج و هتل خور
به مدیریت: نبی بیراتی